In de NRC Next van gisteren stond een interessant artikel, waarin reaguurders vertelden waarom ze reageren op websites. Een interessante uitspraak is van een echte reaguurder (die reageert op GeenStijl, daar is het begrip per slot van rekening ontstaan). Hij “slijpt er zijn geest”, op GeenStijl. Een ander vertelt dat hij GeenStijl als nieuwsbron gebruikt, naast Twitter. Vervolgens klikt hij dan wel door naar andere sites, maar geen Nederlandse media, want die zijn “te links”.
Als je dan kijkt op een site als GeenStijl, Telegraaf.nl of nujij.nl, dan druipt het wantrouwen richting de maatschappij van de reacties af. Zeer regelmatig zijn reacties te lezen als:
“Doet het kabinet wat het volk wil? NEE, voor de meesten niet, maar zij drukken wel ongewenste zaken door de strot! Dan voel jij je slaaf!” (van nujij.nl)
“Het is duidelijk waar de prioriteiten van de politie liggen……. Bekeuren van de brave belastingbetaler voor te snel rijden. De rest van hun werk bestaat uit neuspeuteren en lanterfanten. Gek toch dat respect voor deze stumpers verdwijnd. Vertel eens, waar is mijn fiets, inboedel en de verkrachter van mijn zus?????” (van Telegraaf.nl)
“jammer dacht dat we eindelijk een goede premier hadden, iemand die wel duidelijk orde op zaken durfde te stellen. helaas niets is minder waar, ook deze premier is er alleen maar om de baantjes van de zakkenvullers te beschermen en de tyfus voor de burger die werkt voor zijn centjes.” (van geenstijl.nl)
Ik las het artikel, en een aantal reacties op bovengenoemde sites en ik moest denken aan de theorie van Fukuyama, die zegt dat een land gebaat is bij veel sociaal vertrouwen. De SER heeft hier in 2006 een stukje over geschreven:
“In de complexe wereld van de kenniseconomie is een groot vertrouwen een asset. Groot vertrouwen betekent namelijk dat sprake is van veel sociaal kapitaal. En veel sociaal kapitaal verlaagt de transactiekosten. In een land of arbeidsorganisatie met veel vertrouwen en sociaal kapitaal zijn minder regels en controlesystemen nodig. Het zelfsturende vermogen is dan groot. Maatwerk en flexibiliteit is het gevolg.”
Kortom: veel vertrouwen is goed voor de economie, omdat er minder geld hoeft worden uitgegeven aan juristen, controleurs en andere regelarij.
Maar wat doet het lezen van al die maatschappijkritische reacties met de gemiddelde lurker of reaguurder? Voelt hij zich zo gesteund door gelijkgestemden, dat zijn vertrouwen toeneemt. Of voelt hij zich bevestigd in zijn wantrouwen en wordt hij nog negatiever over de instanties en het land?
Ik vrees het tweede en kan me daarmee voorstellen dat reaguren en het lezen van reaguursels het restje sociaal vertrouwen van die mensen vermindert. En dat is dus slecht voor de economie.
Dus lekker kort door de bocht: Red de economie, vertrouw op elkaar en stop met reaguren!