Zojuist las ik op de Volkskrant-opiniesite een bijdrage van Geert-Jan Bogaerts over hoe het internet ons socialer maakt. Ik ben normaal al een beetje allergisch voor zie-je-wel-hoe-goed-social-media-zijn-artikelen, maar Bogaerts maakt het wel heel bont.
Zijn stelling: “Het internet maakt ons socialer. Critici, zoals de Koningin, die meenden dat sociale media zou leiden tot verarming van onze onderlinge contacten, hebben ongelijk gekregen.” Want er is Amerikaans onderzoek dat aangeeft dat gebruikers van internet een groter sociaal netwerk hebben dan niet-internetgebruikers. Dat vroeg om lezing van het hele onderzoek. En toen bleek dat de journalist nogal vrij met de resultaten om was gesprongen.
Wat me stoort in het artikel, is dat de schrijver conclusies trekt die het onderzoek niet trekt, en ook niet kan trekken. Want er is alleen correlatie onderzocht, geen oorzaak en gevolg. Desondanks noemt Bogaerts dit onderzoek “bewijs” dat alle mensen die waarschuwen voor eventuele negatieve gevolgen van social media ongelijk hebben. En dat op basis van verkeerde citering van het onderzoek.
Even wat vergelijking tussen het artikel en het onderzoek:
Bogaerts: “Volgens de onderzoekers van Pew houden gebruikers van online sociale netwerken er relatief een meer divers netwerk op na dan mensen die niet online zijn. Ze hebben vrienden van meer sociale klassen en standen, meer religieuze variaties, meer seksuele oriëntaties dan de mensen die hun vrienden vooral in hun eigen fysieke omgeving zoeken.”
Pew: “We measured the diversity of people’s social networks in terms of the variety of people they know from different social positions (this is a broad measure of diversity, not specifically a measure diversity in terms of people’s contacts with those from other racial or ethnic groups, or their political perspectives.)”
“Once we control for demographic factors, most types of technology use are not related to having either a larger or smaller number of overall social ties.”
“(…) we find no relationship between the use SNS and the diversity of people’s overall social networks – use is not associated with a more or less diverse network.” (…) “Education is the best predictor of a diverse social network.”
Bogaerts: “Als je lid bent van een sociaal netwerk, is de kans juist groter dat je er ook een open geest op nahoudt en bereid bent om afwijkende meningen op hun merites te onderzoeken.”
Pew: “There is no evidence that SNS users, including those who use Facebook, are any more likely than others to cocoon themselves in social networks of like-minded and similar people, as some have feared.”
“Facebook, LinkedIn and Twitter users are no more or less able to consider alternative points. However, here is a negative, but significant relationship between the use of SNS services other than MySpace, Facebook, LinkedIn and Twitter and perspective taking. Someone who averages 6 monthly visits to an alternative SNS platform averages about one half point lower on the perspective-taking scale.”
En dan als klap op de vuurpijl de conclusie van Bogaerts: “Van die negatieve effecten blijkt dus helemaal niets. Integendeel, het internet in het algemeen en de sociale netwerken in het bijzonder blijken een bijdrage te leveren aan een opener, transparanter samenleving. We praten meer met elkaar, hebben meer en meer diverse contacten, en staan opener voor andere standpunten.”
Gezien het voorgaande een erg boude bewering. Na lezing van het onderzoek is mijn conclusie: internet (en dan in het bijzonder sociale netwerken) trekt een specifiek type mens, dat anders is dan de niet-internetgebruiker. En dat zie je in de resultaten van het onderzoek terug.
Kortom: Bogaerts heeft de essentie van het onderzoek niet overgenomen (noch de feitelijke resultaten), maar in plaats daarvan een tendentieus, veel te positief stuk geschreven. Een journalist onwaardig. Maar goed, waarschijnlijk staat het artikel niet voor niets op de opiniepagina.
Edit: ik lees net dat Geert-Jan Bogaerts internetjournaliteit doceert aan de Universiteit Groningen. Oei.