Pas ging ik een vaatwasser kopen. Niet echt een spannende aankoop, maar wel belangrijk: het huis stelt nogal strikte voorwaarden aan het formaat. En van een slecht-werkende vaatwasser heb je nog jaren last. Dus: hop, het internet op. Prompt verdwaalde ik in een oerwoud van vergelijkings– en beoordelingssites, waar ik -naast de zeer welkome specificaties- kon lezen wat anderen van hun aankoop vonden. Volgens velen is dit de toekomst: we vertrouwen reclame niet, en elkaars meningen en ervaringen wél. Tenminste, een deel van ons. En wat een geweldige uiting van democratie: je hoeft niet meer af te gaan op slinkse verkopers, maar je kunt nu lezen wat echte mensen, zoals jij en ik, van dingen vinden!
Maar hoe betrouwbaar zijn die recensies nou helemaal?
Allereerst hebben mensen volgens mij geen idee hoe hun Miele presteert ten opzichte van iemand anders’ Bosch of Etna. Ze weten of het ding beter is dan zijn voorganger, maar de kans dat dat zo is, is vrij groot; er is nog steeds zo iets als technologische vooruitgang. Daarmee is het oordeel vooral een uiting van de verwachtingen van de koper en niet een objectieve analyse van de prestaties van het apparaat. Kort gezegd: is mijn schoon en stil wel hetzelfde als jouw schoon en stil?
En hoe weet ik of een negatieve recensent niet een vete met de Whirlpool-klantenservice aan het beslechten is via een serie tekstjes op Kieskeurig en Kelkoo? Je leest er weinig over, maar volgens mij is er een groeimarkt van wraakreviews. En dan natuurlijk niet alleen door teleurgestelde klanten, maar ook door concurrenten, zakenpartners en boze werknemers. Want je kunt een bedrijf goed raken via de ondoorzichtige wereld van consumentenbeoordelingen.
Tel daarbij op de mensen die in hun stukje met ongegrond overmatig enthousiasme voor zichzelf proberen goed te praten dat ze eigenlijk veel teveel geld hebben uitgegeven aan een dure design-vaatwasser, die het eigenlijk niet zo heel goed doet. Ook niet heel betrouwbaar.
En bovenal zijn de meeste reviews van maximaal een paar weken na aankoop. Ja, natuurlijk doen ze het dan allemaal nog prima. Het zegt pas wat als ze na 10 jaar nog steeds zo functioneren als in de eerste paar weken. Maar wie schrijft er dan nog een lovend artikel?
Conclusie: ik vertrouw die beoordelingen niet. Daarbij, het kan zoveel beter. Wat mij geweldig lijkt, is een groot (West-Europees?) instituut, dat -anders dan de Consumentenbond- altijd de nieuwste apparaten onafhankelijk test op kwaliteit, robuustheid, milieuvriendelijkheid en andere objectieve criteria die normaal moeilijk te achterhalen zijn voor ons als consument. Waar je als consument voor een paar euro tijdelijke online toegang tot de meest actuele resultaten koopt. Zodat je op echt wezenlijke zaken kunt selecteren en niet op de subjectieve ervaringen van de gemiddelde consument.
Maar ik vrees dat ik roepende in het “geef-je-mening”-oerwoud ben.